สมาร์ทโฟนสามารถแบ่งตามประเภทของระบบปฏิบัติการ (Operation System :OS) ได้หลักๆ 5 ประเภทดังต่อไปนี้ iOS Android Windows Phone Symbian OS และอื่นๆ
1 iOS คือระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาโดยบริษัทแอปเปิ้ล ซึ่งใช้ในการผลิตของบริษัท Apple เป็นผู้ผลิตอุปกรณ์สื่อสารภายใต้ยี่ห้อ Apple เช่น iPhone iPad iPod
ข้อดี คือ มี Application หลากหลายโดยมีบริการแอพสโตร์และโปรแกรม iTunes สนับสนุนการจัดการอุปกรณ์มีเมนูการใช้งานรวดเร็วและเข้าใจง่ายในโปรแกรม web browser ตอบสนองความต้องการรวดเร็ว
ข้อเสีย คือ ผู้ใช้งานไม่สามารถออกแบบปรับเปลี่ยนหน้าจอได้ตามความต้องการและไม่สามารถทำงานได้พร้อมพร้อมกันหลายอย่างเช่นไม่สามารถฟังเพลงพร้อมเปิดเว็บบราวเซอร์เพื่อใช้งานอินเทอร์เน็ตได้
ข้อดี คือ มี Application หลากหลายโดยมีบริการแอพสโตร์และโปรแกรม iTunes สนับสนุนการจัดการอุปกรณ์มีเมนูการใช้งานรวดเร็วและเข้าใจง่ายในโปรแกรม web browser ตอบสนองความต้องการรวดเร็ว
ข้อเสีย คือ ผู้ใช้งานไม่สามารถออกแบบปรับเปลี่ยนหน้าจอได้ตามความต้องการและไม่สามารถทำงานได้พร้อมพร้อมกันหลายอย่างเช่นไม่สามารถฟังเพลงพร้อมเปิดเว็บบราวเซอร์เพื่อใช้งานอินเทอร์เน็ตได้
2 Android เป็นระบบปฏิบัติการที่พัฒนาโดยบริษัท Google ซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการแบบ Open source คือแบบเปิดหรือแบบ Free ดังนั้นผู้ผลิตบริษัทเคลื่อนที่และแท็บเล็ตนิยมนำระบบปฏิบัติการ Android ไปใช้เป็นระบบปฏิบัติการของโทรศัพท์มือถือ เช่น Samsung ในตระกูล Galaxy HTC เป็นต้น
ข้อดี คือเป็นมาตรฐานเปิดทำให้เกิดความหลากหลายและมี Application ให้เลือกใช้มากมายสามารถเชื่อมต่อกับบริการต่างๆของ Google ได้สะดวกเช่น Gmail Google Tag Google Map และ Google search English
ข้อเสีย คือไม่คล่องตัวเท่า iOS และการที่เป็นระบบเปิดทำให้มีอุปกรณ์ที่ใช้ระบบมีหลายยี่ห้อและหลายขนาดหน้าจอทำให้แอพพลิเคชั่นต่างๆต้องพัฒนาให้สามารถใช้งานได้เฉพาะรุ่นเท่านั้นเนื่องจากอาจเกิดปัญหาเรื่องความกว้างของหน้าจอเป็นต้น
3 Windows Phone คือระบบปฏิบัติการของบริษัท Microsoft ออกแบบมาเพื่อรองรับอุปกรณ์บนมือถือประเภท Smart Phone หรือTablets ปัจจุบันจะเป็นของ Nokia Lumia และคาดว่าในอนาคตนี้จะใช้กับอุปกรณ์หลายๆรุ่น
ข้อดี คือมีความแปลกใหม่งานเอกสารที่ใช้งานได้ดีด้วย Microsoft Office
ข้อเสีย คือความหมายของ Windows Phone ทำให้เกิดปัญหาการใช้งานจุกจิกมีจำนวน Application น้อยที่สุด
ข้อดี คือเป็นมาตรฐานเปิดทำให้เกิดความหลากหลายและมี Application ให้เลือกใช้มากมายสามารถเชื่อมต่อกับบริการต่างๆของ Google ได้สะดวกเช่น Gmail Google Tag Google Map และ Google search English
ข้อเสีย คือไม่คล่องตัวเท่า iOS และการที่เป็นระบบเปิดทำให้มีอุปกรณ์ที่ใช้ระบบมีหลายยี่ห้อและหลายขนาดหน้าจอทำให้แอพพลิเคชั่นต่างๆต้องพัฒนาให้สามารถใช้งานได้เฉพาะรุ่นเท่านั้นเนื่องจากอาจเกิดปัญหาเรื่องความกว้างของหน้าจอเป็นต้น
3 Windows Phone คือระบบปฏิบัติการของบริษัท Microsoft ออกแบบมาเพื่อรองรับอุปกรณ์บนมือถือประเภท Smart Phone หรือTablets ปัจจุบันจะเป็นของ Nokia Lumia และคาดว่าในอนาคตนี้จะใช้กับอุปกรณ์หลายๆรุ่น
ข้อดี คือมีความแปลกใหม่งานเอกสารที่ใช้งานได้ดีด้วย Microsoft Office
ข้อเสีย คือความหมายของ Windows Phone ทำให้เกิดปัญหาการใช้งานจุกจิกมีจำนวน Application น้อยที่สุด
4 Symbian OS คือระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาโดยบริษัท Symbian โดยออกแบบสำหรับทำงานในโทรศัพท์เคลื่อนที่ยี่ห้อ Nokia พัฒนาขึ้นมาเพื่อรองรับเทคโนโลยีการสื่อสารแบบไร้สายและสามารถใช้กับโทรศัพท์เคลื่อนที่เป็นหลักในการรับส่งข้อมูลนอกจากนี้ยังเป็นระบบที่ใช้ง่ายประหยัดพลังงานใช้หน่วยความจำขนาดเล็กและมีความปลอดภัยสูงซึ่งทำให้เหมาะที่จะทำมาใช้กับโทรศัพท์เคลื่อนที่ สำหรับโทรศัพท์ที่ใช้ระบบปฏิบัติการ S Y M b i a n OS เช่น Nokia 3650 Nokia 6600 Sony
5 อื่น ๆ เช่น Blackberry เป็นระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาโดยบริษัทอาร์เอ็มซึ่งเป็นผู้ผลิตอุปกรณ์สื่อสารภายใต้ยี่ห้อ Blackberry
ข้อดี คือเป็นระบบปฏิบัติการที่มีการรักษาความปลอดภัยสูงนิยมใช้งานในเชิงธุรกิจเป็นหลักสามารถบริการจัดการพลังงานแบตเตอรี่ได้ดี
ข้อเสีย คือโปรแกรม web browser ทำงานช้า Application มีให้เลือกใช้งานน้อยและมีค่าใช้จ่ายในการดาวน์โหลดค่อนข้างสูงรวมทั้งไม่สามารถดาวน์โหลดหรือฟังเพลงออนไลน์ได้
5 อื่น ๆ เช่น Blackberry เป็นระบบปฏิบัติการที่ถูกพัฒนาโดยบริษัทอาร์เอ็มซึ่งเป็นผู้ผลิตอุปกรณ์สื่อสารภายใต้ยี่ห้อ Blackberry
ข้อดี คือเป็นระบบปฏิบัติการที่มีการรักษาความปลอดภัยสูงนิยมใช้งานในเชิงธุรกิจเป็นหลักสามารถบริการจัดการพลังงานแบตเตอรี่ได้ดี
ข้อเสีย คือโปรแกรม web browser ทำงานช้า Application มีให้เลือกใช้งานน้อยและมีค่าใช้จ่ายในการดาวน์โหลดค่อนข้างสูงรวมทั้งไม่สามารถดาวน์โหลดหรือฟังเพลงออนไลน์ได้